Szałwia lekarska jest półkrzewem występującym naturalnie w strefie śródziemnomorskiej. W Polsce od dawna uprawiana w przydomowych ogródkach.
Wytwarza liczne czterokanciaste łodygi, u dołu zdrewniałe, o wysokości do 75 cm. Liście wąskie, szaro-srebrzyście owłosione, długości do 8 cm. Kwiaty fioletowo-niebieskie, czasami białawe. Roślina posiada silny, specyficzny zapach.
Surowce lecznicze
W maju, tuż przed kwitnięciem, do celów leczniczych zbieramy w pełni rozwinięte liście. Suszymy w miejscu zacienionym i przewiewnym.
Związki czynne
Liście szałwii zawierają przede wszystkim olejek eteryczny. Oprócz tego kamforę, taniny, flawonoidy, kwas rozmarynowy, nieznane substancje estrogenne, witaminy A, C, witaminy z grupy B, wapń, magnez, potas, cynk, sód i żelazo.
Działanie i zastosowanie
Szałwia ceniona jest przede wszystkim za swoje działanie przeciwzapalne. Wyciągi stosowane zewnętrznie zmniejszają przekrwienie błon śluzowych i skóry, oraz mikrokrwawienia, niszczą wiele szczepów drobnoustrojów chorobotwórczych. Naparów używamy do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej, dziąseł i gardła, przy swędzących wypryskach, stłuczeniach, drobnych skaleczeniach i żylakach. Wyciągi wodne stosujemy również w postaci płukanek lub kąpieli w zapaleniu i świądzie pochwy oraz niewielkich upławach.
Przetwory z szałwii, zwłaszcza alkoholowe, silnie hamują wydzielanie potu i laktację u karmiących matek. Z dobrym skutkiem stosowane są w nadmiernej pobudliwości nerwowej, nadczynności tarczycy, oraz niektórych zatruciach. Przeciwdziałają również nadmiernej fermentacji w przewodzie pokarmowym i bolesnym wzdęciom.
Wyciągi z szałwii wykazują działanie estrogenne, pobudzają zbyt skąpe miesiączkowanie, regulują bolesne i obfite miesiączki, a w okresie menopauzy łagodzą uderzenia gorąca i nocne poty.
Zioło to poprawia funkcje umysłowe i pamięć. Szałwia chińska stosowana jest do łagodzenia skutków choroby Alzheimera.
Przepisy
Napar
1-2 łyżeczki liści zalać 1/2 szklanki wrzącej wody i zaparzać 10 minut pod przykryciem. Odstawić na 10 minut, przecedzić. Pić 1-3 razy dziennie po 1/3 – 1/2 szklanki przed jedzeniem w nieżycie żołądka i jelit, nadmiernej laktacji.
Nalewka
25 g suszonej, rozdrobnionej szałwii zalać 130 ml alkoholu 70% i macerować 14 dni często wstrząsając. Przecedzić, odcisnąć liście, połączone płyny przechowywać w lodówce. Pić po 1/2 łyżeczki w 1/4 szklanki wody jako lek hamujący laktację i przeciwpotny.
Szałwiowy spray na ból gardła
Przepis z książki „Zioła dla smaku, zdrowia i urody” M. Kaczmarczyk
2 łyżki szałwii zalać 200 ml wrzątku, zaparzać pod przykryciem 20 minut, przecedzić. Dodać płaską łyżeczkę soli i przelać do pojemnika ze spryskiwaczem. Spryskiwać tylną ścianę gardła kilka razy dziennie. Sól zapobiegnie rozmnażaniu bakterii.
Szałwia w kosmetyce
Napary z szałwii poprawiają krążenie krwi, odżywiają skórę głowy, przyspieszają porost włosów.
Olejek natomiast opóźnia powstawanie zmarszczek i regeneruje komórki skóry. Przetwory z szałwii leczą wypryski, łuszczycę, trądzik, grzybicę.
natura i ja 