Czarny bez znają chyba wszyscy. Te duże krzewy, czy nawet niewielkie drzewa często występują w parkach, lasach i na działkach. Liście bzu składają się z 5-7 podłużnych, nierówno piłkowanych listków; małe, białe kwiatki, zebrane w duże baldachy mają bardzo silny zapach. Owocami są nieduże ciemnofioletowe kuleczki, wyglądające jak jagody.
Surowiec leczniczy
W maju/czerwcu zbieramy kwiatostany i suszymy w miejscach zacienionych i przewiewnych. Po wysuszeniu ocieramy je przez sita i odrzucamy szypułki. Możemy z nich również przyrządzić pyszny syrop, który doskonale sprawdzi się w czasie jesiennych przeziębień.
W sierpniu zbieramy dojrzałe owoce. Muszą być prawie czarne ponieważ te niedojrzałe są trujące. Możemy je suszyć jak kwiaty lub przeznaczyć na smaczny dżem.
Lecznicze właściwości wykazują również młode pędy, korzenie i kora.
Związki czynne
W kwiatach bzu występują min. flawonoidy (np. rutyna, kwercetyna, astragalina), kwasy wielofenolowe i organiczne, garbniki oraz sole mineralne.
Owoce natomiast zawierają ok. 20% cukrów redukujących, pektyny, garbniki, 3 barwniki antocyjanowe, kwas jabłkowy i askorbowy (wit. C), witaminy z grupy B, karotenoidy i sole mineralne.
PREMIUM ROSA Sok NFC czarny bez 100% 500 ml Bio
Działanie i zastosowanie
Wysuszone baldachy kwiatów mają działanie napotne oraz lekko moczopędne. Napar podajemy w chorobach z podwyższoną temperaturą (wywołuje poty), a także jako uzupełnienie leków moczopędnych. Zewnętrznie służy do płukania jamy ustnej i gardła oraz okładów w zapaleniu spojówek. W połączeniu z rumiankiem działają znieczulająco w zapaleniu stawów.
Odwar z owoców ma działanie odtruwające, zwłaszcza w chorobie gośćcowej, chorobach zakaźnych i niektórych chorobach skórnych. Owoce wspomagają również działanie leków przeciwbólowych w rwie kulszowej, zapaleniu nerwu trójdzielnego oraz bólach newralgicznych.
W medycynie ludowej w cukrzycy i obrzękach stosowano wywar z kory i młodych pędów. Wywar z kory i korzeni pomagał przy dusznościach i bezsenności. Natomiast sproszkowana kora i korzenie były skutecznym środkiem na trudno gojące się rany i odleżyny.
IOSSI Czarny Bez – Wygładzający Krem pod Oczy Witamina C 3%, Róża, Wino
Przetwory
Odwar z kwiatów:
1-1,5 łyżki kwiatów zalać 1 szklanką zimnej wody i podgrzewać do wrzenia. Gotować na bardzo małym ogniu pod przykryciem 3 minuty. Następnie odstawić na 15 minut i przecedzić. Pić 0,3-0,5 szklanki między posiłkami jako środek moczopędny lub szklankę wieczorem po posiłku z dodatkiem soku malinowego w celu wywołania potów.
Odwar z owoców:
1-2 łyżki owoców zalać szklanką zimnej wody i ogrzewać do wrzenia. Gotować powili pod przykryciem 5 minut. Odstawić na 15 minut i przecedzić. Pić 0,3-0,5 szklanki po jedzeniu jako środek przeciwbólowy i ułatwiający wypróżnienie. Zwiększymy działanie dodając 1-2 łyżki soku z owoców bzu. Odwar pity między posiłkami działa moczopędnie.
Sok z owoców:
Dojrzałe owoce ogrzewać w naczyniu (stale mieszając) aż puszczą sok. Rozetrzeć i małymi porcjami wyciskać przez płótno. Otrzymany sok powinien odstać, następnie go przecedzamy, dodajemy cukru w proporcji 1:1 i gotujemy kilka minut. Gorący rozlewamy do butelek lub słoików. Sok pity w ilości 1-2 łyżek pomaga w nerwobólach, grypie i przeziębieniu. Z pozostałych owoców z dodatkiem cukru możemy przygotować powidła, które mają działanie podobne ja sok.
W odróżnieniu od czarnego bzu, bez koralowy jest trujący. W medycynie ludowej wykorzystuje się kwiaty, owoce, korę i korzenie. Trzeba być jednak bardzo ostrożnym.
natura i ja 