Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi) znana jest również pod nazwą niedźwiedzie uszko, lub niedźwiedzie grono. Jest niewielką roślinka o dość krótkich, płożących, rozgałęzionych i gęsto ulistnionych gałązkach. Liście zimozielone, skórzaste, kwiaty drobne, białe lub bladoróżowe. Kwitnie od maja do czerwca. Owocami są czerwone, mączyste jagody.
Surowce lecznicze
Surowcem są liście zbierane jesienią, wyłącznie z górnych części pędów. Suszymy w warunkach naturalnych w cieniu i przewiewie.
Związki czynne
Mącznica w swoim składzie zawiera min. glikozydy fenolowe (np. arbutynę), garbniki, , kwas galusowy, flawonoidy, triterpeny.
Działanie i zastosowanie
Mącznicę stosujemy przede wszystkim w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych i nerek. Ponadto wskazana jest w zapaleniu gruczołu krokowego i kamicy moczowej. Zawarta w mącznicy arbutyna zakwasza mocz i niszczy rozmnażające się tam drobnoustroje, również te odporne na antybiotyki, dlatego szczególnie pomocna jest w powracających zakażeniach układu moczowego.
Wodne wyciągi z mącznicy zawierają spore ilości garbników które działają ściągająco na śluzówkę przewodu pokarmowego, zmniejszają przepuszczalność ścian jelit, hamują drobne krwawienia i działają przeciwbiegunkowo. Związki zawarte w mącznicy pobudzają działanie kłębuszków nerkowych i tym samym zwiększają wydzielanie moczu, co sprzyja oczyszczaniu organizmu.
Mącznicy nie należy stosować w ciąży i podczas karmienia piersią, a także w chorobach i podrażnieniach układu trawiennego. Aby uniknąć wyjałowienia dróg moczowych nie należy mącznicy przyjmować dłużej niż przez tydzień i częściej niż 5 razy dziennie. Zbyt duże lub za długo przyjmowane dawki mogą powodować ból brzucha, wymioty, biegunkę lub krwiomocz.
Przetwory
Odwar
0,5-1 łyżkę liści zalać 1 szklanką letniej wody, ogrzewać do wrzenia i delikatnie gotować pod przykryciem 5-7 minut. Odstawić na 10 minut i przecedzić. Pić 1-2 łyżki co 3 godziny jako środek dezynfekujący drogi moczowe.
Nie przekraczać jednowazowej dawki liści 0,5 g i dziennej 4 g.
Zioła antyseptyczne
Zmieszać równe ilości: liście mącznicy, liście mięty pieprzowej, ziele nawłoci, ziele połonicznika, korzeń wilżyny, korzeń lukrecji. Zalać 1,5 – 2 łyżek ziół w termosie 2,5 – 3 szklanek wrzącej wody i po 1 godzinie pić porcjami miedzy posiłkami. Stosować w ostrych i przewlekłych zapaleniach dróg moczowych, przede wszystkim nawracających po antybiotykoterapii.
Maska do włosów zniszczonych z mącznicą lekarską – Bania Agafii
Źródło: „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie” – A. Ożarowski, W. Jaroniewski
natura i ja 